ژوهش حاضر با هدف تطبیق دیدگاههای ابنخلدون و سعدی درخصوص عوامل موثر بر تربیت و با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی )تحلیل تطبیقی( انجام شده اسـت برایناسـا، ابتدا اندیشههای دو متفکر بهصورتکلی معرفی انگاه سوالهای پژوهش صورتبندی و ارائـه شده است یافتهها نشان میدهد که بهطورکلی میتوان دیـدگاه دو متفکـر بـه عوامـل مـوثر بـر تربیت را پیوسته و مرتبط و شـامل سـه من:ـر زیستشـناختی جامعهشـناختی و روانشـناختی دانست دیدگاه ابنخلدون و سعدی از جهات نگاه واحـد بـه انسـان اعتقـاد بـه تـ ثیر محـیط پذیرش طبع اجتماعی انسان پذیرش ت ثیر حاکمان اهمیتدادن به ت ثیر معلـ، نگـاه بـه عامـل تقلید و تفاوتهای فردی ت ثیر اوضاع سیاسی و اجتمـاعی و داشـتن نگـاه اجتمـاعی ـ دینـی دارای اشتراک است همچنین دیدگاه این دو اندیشمند از جهات ت کید پررنگ سعدی بر عامـل وراثت وسیعتربودن گستره ت ثیر محـیط در دیـد ابنخلـدون داشـتن اخـتدف در امـر تنبیـه و کاربردیتربودن نگاه ابنخلدون به عوامل موثر بـر تربیـت دارای افتـرا اسـت براسـا، ایـن یافتهها تدش شد از اموزههایی که میتوان از ابنخلدون و سعدی برای اعمال در ن:ـام تربیتـی ایران بهدست داد نتایجی استخراج و ارائه شود