Shahed University

Investigating the Effect of Shiite Texts on the Imam Alis (AS) Iconography in Thamesbis Falnama

Zahra Shaghelani Pour | Khashayar Ghazizadeh | Parviz Haseli

URL :   http://research.shahed.ac.ir/WSR/WebPages/Report/PaperView.aspx?PaperID=116765
Date :  2018/12/22
Publish in :    مطالعات هنر اسلامي

Link :  https://www.islamicartjournal.ir
Keywords :فالنامه تهماسبي، متون شيعي، نگارههاي علوي، شمايل نگاري، مکتب قزوين، صفويان.

Abstract :
چکیده متون شیعی، مجموعهای از ایات و تفاسیر، عقاید و روایات را دربرمیگیرد که حاصل قرنها تلاش شیعیان و بهویژه علمای شیعه در جمع اوری منابع، بررسی محتوا و صحت و سپس نگارش و تدوین انها میباشد. این متون بر حوزه هنر نگارگری، مانند سایر مقولههای مرتبط با هنر و ادبیات موثر بودهاند. فالنامه تهماسبی یکی از نسخههای عصر شاه تهماسب صفوی است که دارای چندین نگاره بوده و متاثر از منابع شیعی است. این نسخه به نامهای فالنامه امام صادق)ع( و فالنامه پراکنده نیز موسوم است و در مجموع دارای مضامین داستانی، قرانی و شیعی است. امام علی)ع( جایگاه ویژهای در فالنامه تهماسبی دارد و مضامینِ علوی در فالنامه، حاکی از تقدس، شجاعت و کرامت ایشان است. تحلیل نگارههای علوی در این نسخه، بیانگرِ تاثیرپذیری ان از متون شیعه میباشد و در این رهگذر، نقش داستانها و باورهای عامیانهای را که در عصر صفوی رایج بوده، نمیتوان نادیده گرفت. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی با رویکرد تطبیقی است و اطلاعات، ازمنابع کتابخانهای و میدانی جمعاوری شده است. جامعه اماری شامل هفت نگاره فالنامه تهماسبی است که دارای اشارات نمادین یا شمایل نگاری از امیرالمومنین)ع( میباشد.اهداف پژوهش: 1. شناسایی مضامین، عناصر بصری و جلوههای نمادین مرتبط با امام علی)ع( در نگارههای فالنامه تهماسبی. 2. تبیین میزان تاثیرپذیری نگارههای علویِ فالنامه تهماسبی از متون شیعی. سوالات پژوهش1. فالنامه تهماسبی در محدوده سیره و مناقب امام علی)ع( دارای چه مضامینی است؟ 2. شاخصههای بصری تجلی علی)ع( در فالنامه تهماسبی کدام است و متون شیعی به چه میزان بر نگارههای علوی در فالنامه اثرگذار بودهاند؟