مقدمه و هدف: بازسازی استخوان از دست رفته در اثر تروما، عفونت ،تومور ها یا بیماری های ژنتیکی یک چالش محسوب می شود. در مهندسی بافت، رهایش کنترل شده داروها از یک داربست می تواند بازسازی موضعی را تسریع بخشد بدون اینکه نگران تاثیرات نامطلوب اثرات سیستمیک ان دارو باشیم. هیدروژل ها کاربرد های مختلفی در مهندسی بافت دارند و می توانند به عنوان انتقال دهنده فاکتور رشدی یا به عنوان یک داربست برای ترمیم استخوان استفاده شوند. به این منطور در این ازمایش ما قصد داریم تا با استفاده از یک داربست هیدروژل کلاژنی تاثیر رهایش اهسته دارو تاکرولیموس در روند وقایع استخوانسازی در دیفکتی که در calvaria موش ایجاد کرده ایم را بررسی نماییم روششناسی پژوهش: 22 رت ویستار در این مطالعه استفاده شدند موش ها به چهار دسته پنج تایی تقسیم شدند،.بر روی کالواریا هر موش یک دیفکت 7 میلیمتری بوسیله فرز ترفاین ایجاد شد. گروه اول به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد و دیفکت بوسیله لخته خالی پر شد.گروه دوم دیفکت خالی بود و روی ان بوسیله غشا PCL(polycaprolactone) gelatin پوشیده شد . در گروه سوم دیفکت بوسیله هیدروژل کلاژنی پر شد و روی ان بوسیله غشای PCL gelatin پوشیده شد.در گروه چهارم دیفکت بوسیله هیدروژل کلاژنی که داروی تاکرولیموس داخل ان بود ،پر شد و سپس روی ان بوسیله غشای PCL gelatin پوشیده شد. هر 4 گروه که هر کدام حاوی 5 رت بود بعد از گذشت 8 هفته به منظور مطالعات هیستولوژیک قربانی شدند و مورد بررسی هیستولوژیک قرار گرفتنند. در بررسی هیستولوژی مقدار فیبروز ، نکروز،التهاب و همچنین مقدار هیستومورفمتریک استخوان جدید ساخته شده مشاهده و اندازه گیری شد برای بررسی اماری، داده ها بوسیله تست one-way ANOVA مورد بررسی قرار گرفتند و در صورت معنادار بودن تفاوت ، توسط Tukeys multiple comparisons test بین گروه ها مقایسه بعمل امد. P value کمتر از 2025 به عنوان اختلاف اماری معنادار در نظر گرفته شد. یافتههای پژوهش: در مقایسه میزان استخوان تازه تشکیل شده بین گروه ها، بین تمام گروه ها اختلاف معنی دار وجود دارد به صورتی که در گروه کنترل هیچ استخوانی تشکیل نشده و میزان استخوانسازی صفر میباشد و گروه 4 PCLM ) گروهی که فقط از pcl gelatin membrane استفاده شده است در مقایسه با گروه کنترل استخوان بیشتری تشکیل شده و تفاوت معنی داری با گروه کنترل از لحاظ میزان استخوانسازی دارد. ( p= 0.0022 ( ، همچنین بین گروه کنترل و گروههای PCLM-H )غشا+هیدروژل (و PCLM-H-TAC )غشا+هیدروژل+ تاکرولیموس( تفاوت به صورت بسیار زیاد مشاهده شده است. ) p 0.0001 ) گروهی که از غشا خالی استفاده شده است) PCLM ( نسبت به گروه PCLM-H تفاوت معنیدار میباشد. ( p= 0.0022 (و تفاوت گروه PCLM با گروهی که از تاکرولیموس استفاده شده است ) PCLM-H-TAC (به صورت قابل ملاحظه ای زیاد می باشد) p 0.0001 ( همچنین در مقایسه بین گروهها مشاهده شد که تفاوت معنی دار بین این دو گروه PCLM-H و PCLM-H-TAC وجود دارد.) p= 0.0022 ) نتیجهگیری: داروی تاکرولیموس زمانیکه با غلظت 1000 میکروگرم بر میلی لیتر بر روی هیدروژل کلاژنی قرار بگیرد و به صورت موضعی استفاده شود می تواند میزان استخوانسازی را افزایش دهد.و داربست هیدروژل کلاژنی زمانیکه داخل دیفکت قرار بگیرد میتواند باعث افزایش میزان استخوانسازی و انژیوژنز در محل دیفکت بشود و استئوبلاست ها میتوانند داخل ان تکثیر یابند