Shahed University

Hajar Salimi | Habib Sadeghi

URL :   http://research.shahed.ac.ir/WSR/WebPages/Report/PaperView.aspx?PaperID=137253
Date :  2019/11/13
Publish in :    مطالعات عالي هنر


Keywords :بينامتنيت، ترامتنيت، شمايل، حضرت عباس )ع(، مارد بن صِديق/ صديف/ سُديف، نقاشي قهو ه خانه اي،پرده درويشي، فتوت نامه.

Abstract :
شمایل ائمه اطهار جایگاه خاصی نزد شیعیان خصوصاً ایرانیان دارد. یکی از مهمترین این شمایلها، شمایل حضرت عباس )ع) است که بیشتر در حالت جنگ در صحرای کربلا ترسیم شده است، از جمله شمایل حضرت)ع ( در جنگ با مارد. پژوهش حاضر با هدف مطالعه بینامتنی ژنتی، این شمایل را در اثار بازماندگان نقاشی قهوه خانه ای و در حوزه های نقاشی قهوه خانه ای، پرده درویشی، نقاشی بقاع متبرکه، نگارگری، قران کریم، تاریخ،ادبیات و عرفان مورد بررسی قرار داده است. در این راستا از میان شمایلهای در حال نبرد با ماردِ حضرت عباس)ع( که از دوره صفوی تا دوره معاصر شناسایی کرده، هفت شمایل انتخاب شد. روش انجام از منظر هدف، کاربردی و از منظر شیوه انجام، به روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد تطبیقی انجام گرفت. اطلاعات نیز به شیوه کتابخانه ای و میدانی )گفتگو با هنرمند این شمایل( به دست امد. بررسی ها ادعای صرفاً تاریخی بودن گفتمان این شمایل که از سوی بسیاری از تاریخ نگاران، منتقدان و مخاطبان مطرح شده را رد می کند. گفتمان فتوت نیز از طریق تصویر مشک، علم و شمشیر در دست شمایل این شخصیت مهم اسلامی در کنار گفتمان تاریخی ایشان ایجاد شده و در طول حدود پنج قرن از طریق شبکه بینافرهنگی درهم تنیده ای بازتولید شده است.