Shahed University

Reconstruction of the characteristics of Shiraz School of Painting in the painting of Al-Inju and Al-Muzaffar period and its influence on the art of Iranian painting

Khashayar Ghazizadeh | Hossein Behroozipour

URL :   http://research.shahed.ac.ir/WSR/WebPages/Report/PaperView.aspx?PaperID=148149
Date :  2020/10/22
Publish in :    مطالعات باستان شناسي پارسه


Keywords : مکتب نگارگري شيراز، نگارگري، الاينجو، المظفر.

Abstract :
درطـول تاریـخ ایـران، حکومتهایـی هرچنـد کوچـک و بـزرگ از امـرا و فرمانروایـان محلـی وجـود داشـتهاند کــه در تاریــخ هنــر و تمــدن کشــور مــا منشــا تاثیــرات بهســزایی بودهانــد، ولــی انگونــه کــه بایــد، شــناخته نشـدهاند؛ از جملـۀ انهـا حکومـت محلـی »الاینجـو« و پـس از ان »المظفـر« بـوده اسـت. پـس از فروپاشـی سلسـلۀ ایلخانـان در ایـران، مناطـق کرمـان، یـزد و فـارس عرصـۀ تنـاز ع و رقابـت میـان دو خانـدان مدعـی الاینجــو و المظفــر شــد؛ بــا اینحــال دورۀ فرمانروایــی حکومتهــای محلــی الاینجــو و المظفــر منشــا تحــوالت هنــری و فرهنگــی مهمــی نیــز گردیــد کــه اثــار ایــن تحــوالت مهــم را میتــوان در هنــر نگارگــری شــیراز بهروشــنی مالحظــه کــرد، زیــرا نســخههای بهجایمانــده از کتابارایــی دورۀ حکومتهــای محلــی الاینجـو و المظفـر خـود شـاهدی بـر ایـن مدعاسـت. پرسـش ایـن اسـت: مکتـب نگارگـری شـیراز در دوران حکومتهـای محلـی الاینجـو و المظفـر، چـه تاثیراتـی بـر هنـر نگارگـری ایرانـی گذاشـته اسـت؟ شـیوۀ ایـن پژوهـش توصیفـی- تحلیلـی اسـت و جمـعاوری اطالعـات کتابخانـهای اسـت. نمونههـای مـوردی پژوهش نگارههایـی از نسـخۀ شـاهنامۀ 733 هـ.ق. موجـود در کتابخانـۀ ملـی روسـیه در سـنپترزبورگ و شـاهنامۀ 731 هـ.ق. در مـوزۀ توپقاپوسـرای اسـتانبول ترکیـه و شـاهنامۀ قوامالدیـن حسـن741 هـ.ق. کـه همگـی متعلـق بـه دورۀ الاینجـو هسـتند و همچنیـن نگارههایـی از شـاهنامههای 771 هـ.ق. موجـود در کتابخانـۀ توپقاپوســرای اســتانبول در ترکیــه و همچنیــن نســخۀ خمســۀ نظامــی، اواخــر قــرن هشــتم مربــوط بــه دورۀ المظفــر در کتابخانــۀ ملــی پاریــس، مــورد وا کاوی قــرار گرفتهانــد. نگارنــدگان ایــن پژوهــش، ضمــن مطالعـه و بررسـی ویژگیهـا، براسـاس خصوصیـات صـوری، سـاختاری و مضمونـی هنـر نگارگـری شـیراز در دوران الاینجــو و المظفــر، تاثیــرات مکتــب نگارگــری شــیراز را بــر هنــر نگارگــری ایــران در دوران مذکــور، مـورد وا کاوی قـرار دادهانـد. بـر پایـۀ نتایـج پژوهـش، توجـه نگارگـران الاینجـو بـه سـنت نقاشـی قدیـم ایـران )یـاداور دیوارنگارههـای ساسـانی( و مصورکـردن شـاهنامۀ فردوسـی و صحنههـای رزمـی، کاربـرد جـداول مشــخص بــرای نوشــتن قطعــات خوشنویســی شــده، مصورکــردن منظومههــای تغزلــی در دورۀ المظفــر، کاربسـت رنگهـای درخشـان در نگارگـری الاینجـو و المظفـر بـر هنـر نگارگـری ایـران در دوران بعـد تاثیـر شـگرفی گذاشـته اسـت.