A Comparative Study of 6 Selected Splash Glaze Pottery Works of Khurasan from 8th to 11th Century AD with Ideas of Abstract Expressionism (with an Emphasis on Action Painting)
Mohsen Marasy | Mahsa Nejat | Behrouz soheili Isfahanian
URL :
http://research.shahed.ac.ir/WSR/WebPages/Report/PaperView.aspx?PaperID=158307
Date : 2020/10/22
Publish in :
پژوهشنامه خراسان بزرگ
Link : http://jgk.imamreza.ac.ir/index.php/jgk/article/view/889
Keywords :سفال لعابپاشيده، نيشابور، خراسان، اکسپرسيونيسم انتزاعي، نقاشي کنشي
Abstract :
ریشۀ بسیاری از جریانات هنر مدرن را میتوان در هنرهای سنتی شرق جستجو کرد. تاثیر نقاشی چینی و ژاپنی بر بیشتر این جریانات بهویژه اکسپرسیونیسم انتزاعی غیرقابلانکار میباشد. از طرفی در روند سفالگریِ دوران اسلامی ایران نیز، تاثیرپذیری از هنر چین امری اثباتشده است. در پژوهش حاضر، سفالینه های لعاب پاشیدۀ قرون اولیۀ اسلامی ایران، به روش نمونهگیری غیراحتمالیِ وضعی انتخاب شده و با اندیشههای اکسپرسیونیسم انتزاعی و نقاشی کنشی تطبیق داده شده است. هدف اصلی، شناخت ویژگیهای زیباییشناختی هنر ایرانی در تطبیق با اندیشههای هنر جدید میباشد. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی با رویکرد تطبیقی انجام شده و به این سوالات پاسخ میگوید که وجوه مشترک سفالینههای لعابپاشیدۀ منتخب با شاخصهای اکسپرسیونیسم انتزاعی و نقاشی کنشی کداماند، علل تشابهشان چیست و میزان ان چقدر میباشد؟ نتایج نشان می دهد میزان تطبیق این دو، قابلتوجه و بین 60 تا 72 درصد میباشد. بیشترین شباهت انها در شاخصهای «تبدیلشدن سطح کار به یک رویداد هنری نه محلی برای ارائۀ عناصر تجسمی»، «وجود کنترل کلی بر فرایند تصادفیِ رنگگذاری و کاملاً تصادفی نبودن اثر نهایی» و «نداشتن روایت مشخص» میباشد. اگرچه از زمان خلق این سفالینهها تا پیدایش ان سبکِ مدرن حدود 1100 سال اختلافزمانی وجود دارد، علل اصلی تشابه میان این سفالینههای منتخب با اندیشههای اکسپرسیونیسم انتزاعی و نقاشی کنشی، استفاده هنرمندان هر دو عصر از منابع الهام مشترک (اثار هنری چین)، دارا بودن شرایط اجتماعی و سیاسی مشابه (یاس و ناامنی ناشی از جنگ) و مبانی زیباییشناسی مشابه (تمایل به انتزاع) میباشد.