Shahed University

Morteza Afshari

URL :   http://research.shahed.ac.ir/WSR/WebPages/Report/PaperView.aspx?PaperID=158376
Date :  2020/08/01
Publish in :    نگارينه هنر اسلامي
DOI :  https://doi.org/DOI: 10.22077/NIA.2021.3115.1287

Keywords :تصويرسازي، شمايل، قران، نشانه، نماد، مقدس

Abstract :
گرایش و علاقه جامعه اسلامی به اولیای الهی و ائمه اطهار، خصوصاً در سی سال بعد از انقلاب اسلامی، سبب ب هوجود امدن اثاری در حوزه های مختلف هنرهای تجسمی شد که شمایل ائمه اطهار در ان ها عنصر اصلی و یا دارای نقش محوری بود. یکی از حیطه هایی که به صورت جدی با شمایل نگاری مواجه بوده، تصویر سازی دینی ب رگرفته از قصص قران و کتب دینی برای کودکان و نوجوانان بوده است. پیشینه ترسیم شمایل در نگارگری ایران، نشان دهنده گرایش به نوعی نما دگرایی در ترسیم شمایل ها درگذشته بوده که بازتاب ان در اثار تصویرسازی دینی معاصر نیز دیده شده است. این مقاله با هدف مشخص کردن ویژگی های نمادین شمایل اولیا در تصویرسازی، از منظر نشانه شناسی و به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته و با تکیه بر دیدگاه های پیرس، این نشان هها دسته بندی و بررسی شده اند. گرداوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و مشاهده اثار در دسترس، انجام گرفت هاست. این پژوهش در پی پاسخگویی به دو پرسش بوده است: 1- تصویرگران از چه ویژگی های نگارگری و نقاشی ایرانی برای نمادین شدن شمایل هایشان استفاده کرد هاند؟ 2- ایا هنرمندان تصویرگر از ویژگی های بصری اثار غیر اسلامی برای نمادین ساختن شمای لها بهره برده اند؟ در نهایت با توجه به مباحث طرح شده، این پژوهش به این نتیجه دست یافت که هنرمندان تصویرگر در شمایل نگاری معاصر همانند پیشینه نگارگری، با استفاده از عناصر نمادین و قراردادهای رایج و پذیرفته اثار اسلامی و غیر اسلامی، سعی کرد هاند ویژگی تقدس و فراواقع به شمایل هایشان بدهند که در این میان فقط ان دسته از اثار نمادگرا که با تکیه بر پیشینه نمادگرایی در حوزه نقاشی ایرانی و توانمندی فنی هنرمند ب هوجود امده، قابل طرح بوده اند.