Shahed University

کاوشی در جایگاه رجالی حاتم بن اسماعیل و تامّلی در روایات مُسنَد وی از امام صادق(ع)

Rasul Mohammadjafari | Hamidreza Basiri | Hosein Mohagheghi

URL :   http://research.shahed.ac.ir/WSR/WebPages/Report/PaperView.aspx?PaperID=116533
Date :  2019/03/13
Publish in :    کتاب قيم

Link :  http://kq.meybod.ac.ir/article_1390_00a6510ce7dbcf3a321e365847487873.pdf
Keywords :جايگاه, اسماعيل, تامّلي, روايات, مُسنَد

Abstract :
در برخی اسناد روایات شیعه، راویان عامّی قرار دارند، از جمله ان راویان حاتم بن اسماعیل کوفی مدنی است که در اسناد روایات فریقین از امام صادق(ع) فراوان حدیث نقل کرده است. رجالیان اهل سنت، امام صادق(ع) را از مشایخ حاتم معرفی کرده اند و رجالیان شیعه، وی را در جرگه اصحاب امام صادق(ع) برشمرده و روایاتش را از امام صادق(ع) مُسند تلقّی می‌کنند. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی در پی پاسخ به این سوال است که جایگاه رجالی حاتم بن اسماعیل و وضعیت روایات مُسنَد وی از امام صادق(ع) چگونه است؟ با بررسی‌های گسترده‌ای که صورت گرفت، به نظر رسید که حاتم روایاتش را بی‌واسطه از امام صادق(ع) نقل نکرده است، زیرا از علی بن مدینی نقل است که حاتم، روایات را به صورت مرسل از امام صادق(ع) گزارش می کرده است، شواهدی نیز ان را تایید می‌کنند: 1-اگر حاتم محضر امام(ع) را درک و حدیث نقل کرده باشد، باید مانند راویانی چون حفص بن غیاث از امام کاظم(ع) نیز روایت می‌کرد. 2-یکی از شروط بخاری در نقل روایات، لقا راوی و مروی عنه می‌باشد، با وجود ان‌که وی از حاتم روایاتی گزارش کرده مع ذلک در سند هیچ‌یک، امام صادق(ع) دیده نمی‌شود. اما به رغم مضمون صحیح بسیاری از روایات حاتم در مجعول یا محرَّف بودن پاره ای از ان‎ها تردیدی نیست، البته احتمال جعل و تحریف روایات به وسیله حاتم منتفی است. در مجموع در مواجهه با روایات حاتم از امام صادق(ع) باید جانب احتیاط را رعایت کرد و روایاتش را به مثابه مرسلات تلقی نمود.



Files in this item :
Download Name : 116533_12947515498.pdf
Size : 284Kb
Format : PDF