نوشتار حاضر به بررسی ارا و اندیشه¬های مربوط به مفهوم کودکی در ایران باستان میپردازد. روش مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل اسنادی بوده و در این جهت کلیه منابع و مراجع موجود و مرتبط با ارا و اندیشه‌هایی که مفهوم کودک در ایران باستان را بیان نموده، مورد بررسی قرار گرفته ¬است. یافته¬های پژوهشی نشان میدهد در طی قرون و اعصار متمادی سازمان تعلیم و تربیت یکسان نبوده و به فراخور زمان، فضاهای اموزشی در دورانهای مختلف، متفاوت بوده‌اند. لیکن در بخش اعظم این مدت، خانواده، اتشکده و اموزشگاه درباری به پرورش اطفال و نوجوانان میپرداختند که البته در برخی قرون، دبستان و دانشگاه نیز بدان افزوده شده است. بگواهی تاریخ، ایرانیان از دیرباز برای خرد و دانش ارزش زیادی قائل بوده‌اند تا انجاکه در ادعیه‌یی که از ان زمانها بجای مانده است، از خداوند خواسته شده که به انها دانش و بینش عطا فرماید. در اموزه‌های زرتشت، یکی از راههای رسیدن به بهشت موعود، «کوشش و کمک به تعلیم و تربیت نوع بشر» معرفی شده، چرا که به نیروی دانش، شر و ستم، این دو اثار جهل، از جهان رخت برمیبندد. در ایران باستان، تعلیم و تربیت انقطاع نمیپذیرد و از کودکی تا پیری زمان اموختن است. اموزش برای زندگی است؛ یعنی علم و عمل توام است و سراسر زندگی فرد و فعالیتهای او را دربرمیگیرد. در این نظام تربیتی فرد نه تنها برای کسب علوم، فضایل اخلاقی و اخذ اصول فکری اموزش میدید بلکه علوم مدنی و دانش زندگی عملی را نیز فرامیگرفت. هدف از اموزش و پرورش در ایران باستان این بود که کودک را معتقد به خدا و متدین بار بیاورند و او را دارای اخلاق نیکو سازند و به او پیشه و هنر بیاموزند و به بهداشت تن متوجه و مامور نمایند. به هر حال با عنایت به شواهد بر جای مانده از دوران باستان، میتوان اذعان داشت که در ایران باستان عوامل اولیه تعلیم و تربیت عبارتند از: طبیعت و وضع جغرافیایی کشور، ارا و عقایدی که اریاییها با خود اورده بودند و زرتشت انها را پیراسته و اصلاح کرده بود؛ بعبارتی نقش دین در روند اموزش و دولت و نقش ویژه ان در پرورش دادن متعلمین برجسته است.