این ازمایش بهمنظور ارزیابی اثر صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی بر تحمل به تنش کمابی در گیاهچههای برنج، بهصورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح کاملاٌ تصادفی در چهار تکرار در ازمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد تهران در سال 1397 انجام شد. عامل اول سطوح مختلف تنش کم ابی شامل صفر، 5/0- و 1- مگاپاسکال با پلی اتیلن گلایکول 6000 و عامل دوم سطوح مختلف پرایمینگ شامل، شاهد (بذور بدون هیدروپرایم)، پیش تیمار ابی (هیدروپرایمینگ)، نیترات پتاسیم 5/0 درصد، سویههای باکتری سودوموناس فلورسنس (PF)، سویه باکتری باسیلوس سوبتلیس (BS) و اثر توام دو باکتری PF×BS به مدت 24 ساعت در دمای 15 درجه سانتیگراد قرار گرفت. با توجه به نتایج ازمایش پرایمینگ و تنش کمابی اثر معنیداری بر صفات مورد پژوهش داشتند. بذور برنج دارای درصد جوانهزنی بالایی بودند که بیشترینان در پیش تیمار نیترات پتاسیم، در دو سطح شاهد و 5/0- مگاپاسکال مشاهده شد و کمترین ان 80 درصد در تلقیح همزمان باکتریها بود. کاهش خصوصیات جوانهزنی، پارامترهای رشد، محتوای رطوبت نسبی با افزایش تنش رخ داد و همچنین افزایش رنگدانههای فتوسنتزی، محتوای انتوسیانین در تیمار باکتری سوبتلیس با میانگین (56/12) میلیگرم بر گرم وزن تر برگ مربوط به تنش 1- مگاپاسکال، پرولین در تیمار هیدروپرایمینگ عدم تنش با میانگین (85/8) میلیگرم بر گرم وزن تر برگ مربوط به تنش 1- مگاپاسکال و همچنین فعالیت انزیم سوپراکسید دسموتاز در تیمار نیترات پتاسیم و باکتری فلورسنس به ترتیب 72/1342 و 17/1355 درصد مربوط به تنش 1- مگاپاسکال در افزایش تنش کمابی بهدست امد.
واژههای کلیدی: پلیاتیلن گلایکول، پیش تیمار، درصد جوانهزنی، رنگدانه و برنج.
This experiment was conducted to evaluate the effect of morphological and biochemical traits on water deficit stress tolerance in rice seedlings in a completely randomized design with four replications in Seed Technology Laboratory of Shahed University of Tehran in 1977. The first factor included different levels of dehydration stress including 0, -0.5 and -1 MPa with PEG 6000 and the second factor different levels of priming including, control (seed without hydroprim), water pretreatment (hydropriming), potassium nitrate 0.5 Percentages, Pseudomonas fluorescens (PF) strains, Bacillus subtilis (BS) strains and the effect of two PF × BS strains were incubated at 15 ° C for 24 hours. According to the results of priming experiment and water deficit stress had significant effect on studied traits. Rice seeds had a high germination percentage, most of which was observed in potassium nitrate pretreatment at two levels of control and -0.5 MPa, the lowest of which was 80 in bacterial inoculation. Decrease in germination characteristics, growth parameters, relative moisture content increased with increasing stress and also photosynthetic pigments, anthocyanin content in Subtilis treatment with average (12.56) mg / g leaf weight related to 1-MPa stress, proline in treatment. Non-stress hydropriming with mean (8.85) mg / g fresh leaf weight related to 1- MPa stress as well as superoxide dismutase activity in potassium nitrate and fluorescence treatment respectively 1342.72 and 135.17 17- MPa was achieved in increasing water deficit stress.