Shahed University

Investigating the theory of Governmental Determining of Diya guilds With a view to Article 549 of the Islamic Penal Code

Mostafa Masoudian | Danail Mabhout

URL :   http://research.shahed.ac.ir/WSR/WebPages/Report/PaperView.aspx?PaperID=137305
Date :  2020/07/22
Publish in :     پژوهش حقوق کيفري- پژوهش حقوق سابق

Link :  http://jclr.atu.ac.ir/article_11672.html
Keywords :اصناف ديه، حکم حکومتي، حکم الهي، قانون مجازات اسلامي

Abstract :
مناصب معصومین(علیهم‌السلام( را می‌توان به سه منصب ابلاغ احکام الهی، قضاوت و ولایت تقسیم کرد. توجه به شان معصوم در صدور یک روایت کمک زیادی به فهم درست ان می‌کند؛ چه انکه روایاتی که به اعتبار ابلاغ حکم الهی از معصوم صادر شده غیرقابل تغییر است؛ حال انکه روایات صادره به اعتبار شان قضایی یا ولایی معصوم، تحول‌پذیرند. سوال مهم در اینجا ان است که ایا روایات ناظر به اصناف شش‌گانه دیه به اعتبار منصب ابلاغ حکم الهی معصومین است و در نتیجه، در عصر حاضر جانی نسبت به پرداخت هریک از ان اصناف مخیر است یا اینکه اساساً تعیین نوع و میزان دیه امری حکومتی است و حاکم اسلامی با لحاظ مقتضیات جامعه می‌تواند حکم به پرداخت صنف خاصی از این اصناف نماید؟ این مقاله به روش توصیفی تحلیلی، ماهیت حکم به اصناف شش‌گانه دیه و مقادیر ان را حکومتی دانسته است؛ لذا جانی برای پرداخت دیه صرفاً باید از میان اصناف و مقادیر تعیین‌شده توسط حاکم، اقدام به پرداخت دیه نماید. بر همین مبنا، حکم ماده 549 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 به جهت واگذاری کلی و مبهم تعیین نوع دیه به مقررات شرعی، قابل نقد دانسته شده و جایگزینی ماده 1-421 لایحه مجازات اسلامی پیشنهاد شده است.