Shahed University

The Position of Overseas Deterrence Strategy in the Defense-Security System of the Islamic Republic of Iran in West Asia

mohammadjavad fathi | Shohreh Pirani | Mohammadrahim Eivazi

URL :   http://research.shahed.ac.ir/WSR/WebPages/Report/PaperView.aspx?PaperID=137943
Date :  2020/08/22
Publish in :    سياست جهاني
DOI :  https://doi.org/10.22124/wp.2020.15798.2426
Link :  https://interpolitics.guilan.ac.ir/article_4175.html
Keywords :بازدارندگي برون‌مرزي، ايران، تصور تهديد،اسياي جنوب غربي، محور مقاومت

Abstract :
برجسته‌ترین و مهم‌ترین کار ویژه‌ی متولیان بخش نظامی ـ امنیتی یک کشور، گزینش و کاربست راهبرد مطلوب به منظور عینیت‌بخشی به امنیت مرزی ـ سرزمینی است. ایران در گستره‌ی بحران‌زا و چالش‌افرین غرب اسیا قرار دارد و مشخصاً نواحی غربی ان از دیرباز در معرض تهدیداتِ وجودی و پایدار قرار داشته است. تصمیم‌سازان حوزه سیاسی ـ دفاعی ایران علاوه بر استقرار یگان‌های کارازموده‌ی نظامی ـ اطلاعاتی در مناطق مرزی، اتخاذ یک راهبرد برون‌مرزی به منظور دور نگه داشتن تهدیدات از مرزهای بین‌المللی را اهرمی مناسب می‌پندارند که فقدان ان تامین و تثبیت امنیت در چنین محیط بحران‌زایی را دشوار می‌سازد. سوال اصلی پژوهش این است که راهبرد بازدارندگی برون‌مرزی چه جایگاهی در منظومه‌ی سیاست دفاعی ـ امنیتی ایران در منطقه غرب اسیا دارد؟ راهبرد برون‌مرزی ایران دارای چهار لایه‌ی دفاعی در عراق، سوریه، لبنان و یمن است، در این میان سپاه قدس محور شبکه را تشکیل داده و حزب‌الله لبنان، حشدالشعبی، انصارالله، تیپ فاطمیون و زینبیون حلقه‌های شبکه را شکل می‌دهند. این راهبرد ماهیت تهاجمی نداشته بلکه هدف پایه‌ای ان ایجاد نوعی سامانه‌ی بازدارنده و تدافعی جهت مقابله با منابع تهدید است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که پیامدهای مطلوب راهبرد بازدارندگی برون‌مرزی نظیر مقابله با تهدید تروریسم، موازنه نامتقارن در برابر دشمنانی نظیر امریکا و اسرائیل، تقویت عمق استراتژیک و در نهایت حفظ و تثبیت امنیت سرزمینی باعث شده تا در سپهر سیاست خارجی ایران جایگاه بسیار مهمی داشته باشد. روش پژوهش کیفی بوده، مسئله اصلی با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی بررسی شده و ابزار گرداوری داده‌ها نیز فیش‌برداری است.