یکی از مسائلی که همواره در خصوص راه‌اندازی رشته‌های دانشگاهی جدید مورد توجه قرار می‌گیرد، نیازمحور بودن و به عبارتی لزوم دارا بودن قابلیت‌هایی برای رفع برخی از مسائل و نیازهای کشور است. از انجایی که در خصوص نیازمحوری علم‌سنجی، در سخن سردبیر شماره‌های پیشین پژوهشنامه سخن‌های بسیار گفته شد، در اینجا فقط به همین نکته بسنده می‌شود که در فاصلۀ کوتاهی از تاسیس این رشته در کشور، زمینه‌های بکارگیری دانش‌اموختگان علم‌سنجی در بسیاری از دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی، سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها فراهم شده که این خود می‌تواند مهم‌ترین دلیل نیازمحور بودن این رشته در کشور قلمداد شود. البته چشم‌انداز حرفه‌ای به این موضوع، این دیدگاه را نیز در خود نهفته دارد‌ که با گذشته قریب به نیم دهه از دانش‌اموختگی دانشجویان علم‌سنجی در کشور، امروزه این فرصت و عرصۀ موثر شغلی و حرفه‌ای جدید نیز در اختیار علم اطلاعات و دانش‌شناسی قرار گرفته و زمینه‌های حضور گسترده‌تر کتابداران را، این‌بار با پوشش علم‌سنجی در سازمان‌های کشور فراهم کرده است. با این حال، بازهم این سوال مطرح می‌شود که ایا نیازمحور بودن می‌تواند به عنوان تنها دلیل راه‌اندازی یک رشته قلمداد شود و ایا یک رشته می‌تواند بدون دارا بودن پشتوانه‌های پژوهشی لازم، وجود خارجی پیدا کند و به عرصه‌های اموزش عالی راه‌ یابد؟ بدیهی است که هیچ ذهن فرهیخته‌ای این مطلب را نخواهد پذیرفت که یک رشتۀ دانشگاهی فقط به صرف نیازمحور بودن و بدون برخورداری از پشتوانه‌ها و سوابق پژوهشی لازم در سطح ملی و بین‌المللی، بتواند به عرصه‌های اموزش عالی راه یابد. البته با نگاهی واقع‌گرایانه به این موضوع، می‌توان این‌گونه اذعان داشت که بدون وجود پشتوانه‌ها و سوابق پژوهشی قوی، ویژگی‌ها و قابلیت‌های یک رشتۀ دانشگاهی حتی هویت مستقلی پیدا نمی‌کند، تا چه رسد به این‌که ان رشته بخواهد در عرصه‌های اموزش عالی نیز وارد شود. بنابراین، به سهولت می‌توان پذیرفت که برای راه‌اندازی یک رشتۀ دانشگاهی، برخورداری از هویت مستقلِ ناشی از پشتوانه‌های پژوهشی بین‌المللی، از اهمیت خاصی برخوردار است. با وجود این دو اصل بدیهی، بازهم این سوال مهم باقی می‌ماند که منظور از داشتن پشتوانه‌های پژوهشی بین‌المللی چیست؟ ایا نشریات علمی و تخصصی که در زمینۀ انتشار پژوهش‌های یک حوزۀ خاص فعالیت می‌کنند، پشتوانه‌های علمی یک حوزۀ دانشگاهی محسوب می‌شوند؟ انجمن‌های تخصصی بین‌المللی که در یک حوزۀ خاص فعالیت می‌کنند چطور؟ همایش‌های تخصصی که قدمت بعضی از انها حتی به ده‌ها سال می‌رسد و بطور مستمر و بی‌وقفه در سطح بین‌المللی و در کشورهای مختلف برگزار می‌شوند چطور؟ به عبارتی، ایا همایش‌هایی که به متخصصان هر حوزه فرصت می‌دهند تا گردهم‌ ایند، به اشتراک‌گذاری یافته‌های علمی خود بپردازند، مسائل علمی خود را با یکدیگر مطرح کنند و به این ترتیب، شبکه‌های علمی و تخصصی خود را تقویت کنند را می‌توان به عنوان بخش‌هایی از پشتوانه‌های علمی یک رشتۀ دانشگاهی قلمداد کرد؟ گذشته از این، ایا می‌توان وجود نظریه‌های علمی در یک حوزه را یکی از مهم‌ترین نشانه‌های زنده بودن و ریشه‌دار بودن هویت و به عنوان پشتوانه‌ای دیگر برای ان حوزه به شمار اورد؟ بدیهی است که پاسخ تمامی این سوالات در نزد هر ذهن فرهیخته‌ای مثبت خواهد بود؛ زیرا هر پژوهشگر منصفی به این واقعیت اذعان می‌کند که انجمن‌ها، همایش‌ها و نشریات تخصصی هر حوزۀ دانشگاهی، اصلی‌ترین پشتوانه‌های علمی ان به شمار می‌روند و زمینه‌ساز ظهور نظریه‌های علمی جدید در ان حوزه هستند؛ نظریه‌هایی که در نهایت هویت ان حوزۀ علمی را جلا می‌دهند و به ان قوام می‌بخشند. حال اگر چارچوب‌های بنیادی فوق را بپذیریم، پاسخ‌گویی به این سوال که ایا رشتۀ علم‌سنجی از هویت و پشتوانه‌های علمی، دانشگاهی و حرفه‌ای بین‌المللی برخوردار است یا خیر؟، بسیار ساده خواهد بود؛ چرا که چندین انجمن، همایش و نشریۀ تخصصی بین‌المللی پویا و فعال در این حوزه در کشورهای مختلف حضور دارند که قدمت برخی از انها به حدود نیم قرن می‌رسد. از طرفی، قدمت برخی از نظریه‌های علمی این حوزه که از همان ابتدا توجه دنیای علم را نیز به خود معطوف داشته‌اند، به حدود یک قرن می‌رسد. بسیاری از این نظریه‌ها، دستاوردها و شاخص‌های علم‌سنجی به عرصه‌های عملیاتی نیز وارد شده و در محصولاتی نظیر پایگاه‌های علم‌سنجی ظهور یافته و روزبروز زمینه‌های توسعۀ بیشتر این پایگاه‌ها را فراهم اورده است. بنابراین، رشتۀ علم‌سنجی که از سال 1390 در ایران هویت دانشگاهی گرفته، نه فقط بر اساس نیازهای داخلی، بلکه بر اساس مجموعه‌ای از پشتوانه‌های علمی، دانشگاهی و حرفه‌ای بین‌المللی به عرصه‌های اموزش عالی ایران وارد شده است. البته پشتوانه‌های ع