Internationalizing Higher Education: From Policymaking to Action
Abdolreza Noroozi Chakoli
URL :
http://research.shahed.ac.ir/WSR/WebPages/Report/PaperView.aspx?PaperID=159215
Date : 2018/09/23
Publish in :
پژوهشنامه علم سنجي
Link : http://rsci.shahed.ac.ir/article_1015_33bf162326a020e66be55317d2db8edd.pdf
Keywords :بين المللي سازي، اموزش عالي
Abstract :
شاخصهای مربوط به بینالمللیسازی اموزش عالی، به دلیل تاثیری که میتواند بر توسعۀ علم و فناوری کشورها داشته باشد، امروزه در مطالعات علمسنجی از جایگاه خاصی برخوردار شده است. از طرفی، بینالمللیسازی اموزش عالی به دلیل مزیتهای فراوان اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، علمی و حتی سیاسی که نصیب کشورها میکند، در صدر برنامههای کشورها نیز قرار دارد؛ بطوری که بسیاری از کشورها برنامههای کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت ویژهای را در این زمینه تدارک دیده و در دست اجرا دارند. در این میان، باید از کشور امریکا نام برد که با افزایش رشد 5/1 درصدی تعداد دانشجویان خارجی، فقط در دورۀ سه سالۀ 2015 تا 2017 توانسته بیش از 4 میلیارد دلار نصیب اقتصاد کشور خود کند. همچنین باید به فرانسه اشاره کرد که اگرچه تا اوائل هزارۀ دوم دارای سیاست روشن و مشخصی در خصوص جذب دانشجویان بینالمللی نبود، اما با تغییر سیاستهای خود در این زمینه توانسته در سال 2017 حدود 6 درصد از دانشجویان خارجی را جذب کند و در ادامه در سال 2019 با دوبرابر کردن سهم دانشجویان خارجی، برای اعطای بورس تحصیلی به تعداد 15هزار دانشجوی خارجی هدفگذاری کرده است. چنین رشدی در کشور المان نیز دیده میشود بطوری که در سال 2019، کشور المان تعداد دانشجویان خارجی در کشور خود را 5 درصد افزایش داده است. به همین ترتیب، کشور ژاپن که همواره بخشهای عمدهای از نیروهای کار خود را از میان دانشجویان خارجی تامین میکند، با به اجرا در اوردن برنامه Abeducation برای رسیدن به هدف بلندمدت خود در این زمینه که جذب 300 هزار دانشجوی خارجی تا سال 2020 است، تلاش میکند. این کشور در طی دورۀ سه سالۀ 2013 تا 2017 توانسته است نرخ رشد دانشجویان بینالمللی را در مجموع حدود 60 درصد و بصورت متوسط سالانه حدود 12 درصد افزایش دهد. بعلاوه، کشورهای چین و کره جنوبی نیز اقدامات موثری را در این زمینه در دستور کار خود دارند. چین با پروژه 985 و کره جنوبی با برنامه Brain Korea 21 به روشنی در این زمینه هدفگذاری کرده و به خوبی توانستهاند مشارکت بخش اعظمی از اعضای هیئت علمی و دانشگاههای کشور خود را برای همکاری در این زمینه جلب کنند. البته سیاستهای بینالمللیسازی در اموزش عالی تنها به کشورهای اروپایی، امریکایی و کشورهای شرق دور محدود نمیشود، بلکه حتی در کشورهای همسایهای نظیر ترکیه و امارات متحدۀ عربی نیز چنین سیاستی دیده میشود. در این میان، ترکیه که در اسناد بالادستی و چشمانداز علم و فناوری ایران به عنوان هدف اصلی مطرح است، در سالهای اخیر توانسته در زمینۀ جذب دانشجویان خارجی بسیار موفق عمل کند و با در اختیار گرفتن بیش از 8 میلیون نفر دانشجوی خارجی که بیشترین تعداد پذیرش دانشجو در یک کشور محسوب میشود، گوی سبقت را برباید و از این نظر خود را به صدر کشورهای جهان برساند. اهمیت این مقوله در بین کشورها باعث شده تا یونسکو نیز به این مقوله توجه ویژهای نشان دهد و این سازمان بینالمللی را وادار کند تا کار تهیۀ شاخصهای جدید بینالمللیسازی اموزش عالی را کلید بزند و به این ترتیب، امکان سنجش و ارزیابی استاندارد سطح بینالمللیسازی اموزش عالی کشورها را فراهم سازد. با استفاده از این شاخصها، امکان بیشتری برای ارزیابی تطبیقی استاندارد در اختیار متخصصان علمسنجی قرار خواهد گرفت.
با وجود این، اگر از شواهد بینالمللی عبور کرده و به ایران بازگردیم، باید اشاره کنیم که در ایران نیز در سطح اسناد بالادستی که در واقع سطح سیاستگذاری و تا حدی نیز در سطح برنامهای محسوب میشود، شواهد متعددی وجود دارد که همگی حکایت از توجه کشور به مقولۀ بینالمللیسازی اموزش عالی بوده است. به عنوان مثال، در نقشۀ جامع علمی کشور شواهد متعددی وجود دارد که همگی نشان از توجه ویژۀ طراحان، تدوینکنندگان و تصویبکنندگان نقشه به این مقوله دارد. در همان فصل اول نقشه جامع علمی کشور که به معرفی «ویژگیهای اصلی الگوی نظام علم، فناوری و نواوری» میپردازد، برونمداری و ایجاد مشارکت فعال با جهان اسلام و سایر کشورها به عنوان یکی از ویژگیهای اصلی نظام علم، فناوری و نواوری ایران برشمرده شده است. همچنین، «گسترش همکاری در حوزههای علوم و فناوری با مراکز علمی معتبر بینالمللی»، به عنوان یکی از «اهداف کلان هشتگانۀ نظام علم و فناوری کشور»، در فصل دوم نقشه جامع علمی کشور معرفی شده است. علاوه بر این، در «کمیّتهای اهمّ مطلوب شاخصهای کلان علم و فناوری کشور» در فصل دوم نقشه، برای «مشارکت بینالمللی» جایگاه ویژهای تدارک دیده شده و شاخصهای متعددی برای ان در نظر گرفته شده که بازهم نشان از اهمیت جایگاه بینالمللی شدن اموزش عالی کشور در نقشه دارد. در میان شاخصهای این بخش، از مواردی همچون «همکاریهای علمی در انتشا
Files in this item :
Download |
Name :
159215_17689741790.pdf
|
Size :
872Kb
|
Format :
PDF
|