نیترات یکی از منابع مهم تامین نیتروژن برای گیاه می¬باشد. به دلیل بار منفی نیترات و عدم تمایل ذرات خاک به جذب ان به واسطه¬ی دارا بودن اغلب بارهای منفی، مقادیر زیادی نیترات از نیمرخ خاک خارج و وارد اب¬های سطحی و زیرزمینی می¬شود. استفاده از رس¬ها به عنوان یک منبع طبیعی قابل دسترس، سالم و ارزان برای حذف نیترات، امروزه مورد توجه محققین و صنعت قرار گرفته است. اغلب رس-ها در حالت طبیعی دارای خصوصیت انیون ¬گریزی بوده و می¬توان با تغییر در سطح رس¬ها انها را به رس¬الی تبدیل و برای جذب و پالایش انیون¬ها در محیط¬های ابی استفاده کرد. این تغییر با قرارگیری نوعی سورفکتانت کاتیونی در بین لایه های رس صورت می¬گیرد. در این تحقیق از کانی زیولیت در اندازه میکرو (2/0 تا 2میکرون) برای ساخت رس الی به ¬¬منظور حذف نیترات از محیط¬های ابی استفاده شده است. ماده الی جهت ایجاد زیولیت الی، سورفکتانت کاتیونی هگزادسیل¬تری¬متیل¬امونیوم (HDTMA) می¬باشد. رس الی در دو سطح سورفکتانت 100 و 200 درصد CEC ظاهری زیولیت تهیه و کارایی حذف نیترات در 8 سطح غلظت اولیه نیترات بررسی گردید. تجزیه عنصری زیولیت بوسیله دستگاه EDX انجام شد. نتایج نشان داد همواره در سطح سورفکتانت 200درصد ظرفیت تبادل کاتیونی، بالاترین میزان جذب نیترات وجود دارد. راندمان جذب و پالایش ذرات میکروزیولیت در سطح سورفکتانت 200 درصد CEC ظاهری، در غلظت¬های اولیه 3، 6، 9، 14، 20، 30 و 40 میلی¬مولار نیترات به ترتیب، 75، 67، 54، 50، 41، 33 و 32 درصد می¬باشد، در حالی که این راندمان در سطح سورفکتانت 100 درصد CEC ظاهری، به ترتیب، 53، 46، 40، 35، 28، 20 و 19 درصد می¬باشد.