Shahed University

نواوری های امام خمینی (س) در قاعده لاضرر و شباهت ان با سو استفاده از حق در مسیولیت مدنی

Saeid Seyedhosseini

URL :   http://research.shahed.ac.ir/WSR/WebPages/Report/PaperView.aspx?PaperID=43924
Date :  2017/07/16
Publish in :    متين - امام خميني و انقلاب اسلامي سابق

Link :  http://www.magiran.com/matin
Keywords :امام خميني، قاعده لا ضرر، سو استفاده از حق، اِعمال حق

Abstract :
چکیده: از مهمترین و پر کاربردترین قواعد فقهیه، قاعده «لاضرر» است که با توجه به منشا روایی ان، از دیرباز مورد توجه و استفادة فقهای عظام از شیعه و سنی بوده است. اما نحوة استفاده و دایرة شمول این قاعده مورد اختلاف فقیهان است. امام راحل(ره) با دقت نظری بدیع و با نگرشی متفاوت با سایر فقیهان به روایت نبوی(ص) نگریسته و به استنباطی متفاوت دست یافته است که بر اساس ان، حدیث لا ضرر شامل خسارت‌های مادی و معنوی و بیانگر حکم اولیه‌ای در عرض سایر احکام اولیه است و در تعارض با هیچ حکمی جز حکم قاعده سلطنت نمی‌باشد. این استنباط شباهت کاملی با بیان حقوق‌دانان درباره نظریة سو استفاده از حق دارد که در مباحث مسئولیت مدنی ابراز شده و محدود کننده دایره اِعمال حق است.