در جوامع روایی و کتب تفسیری و اسباب نزول، برای بسیاری از ایات و سوره ها، سبب نزول گزارش شده است. اما از ان جا که تمام روایات اسباب به صحت نپیوسته است، محققان را بر ان داشته تا به ارزیابی سند و محتوای ان ها همت گمارند. 12 سوره اولِ جز 30 قران اکنده از روایات اسباب نزول می باشد که تاکنون تحقیقی بایسته و شایسته در زمینه ارزیابی سند و محتوای ان ها صورت نپیوسته است. در این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی تمامی روایات این بخش را –که ذیل 9 سوره، روایت اسباب نزول گزارش شده بود- گرداوری شده و از هر دو جنبه سند و متن مورد نقد و بررسی قرار گرفت. در بررسی ها مشخص گردید که روایات از جهت سند به دلیل یک یا چند اشکال رجالی یا درایه ای چون: ارسال و انقطاع سند، راویان ضعیف، عدم استناد روایت به صحابی شاهد نزول؛ ضعیف می باشند و از جهت متن نیز - جز روایت امام صادق(ع) ذیل سوره عبس - به دلیل یک یا چند اشکال محتوایی مانند: عدم صراحت تعبیر راوی برای بیان سبب نزول، ناسازگاری با سیاق سوره، عدم مطابقت با دیگر ایات قران، مخالف بودن با روایات ترتیب نزول، عدم سازگاری با تاریخ قطعی، عدم تاخر نزول ایات با واقعه، همزمان نبودن قصه با نزول ایات، مهم نبودن قصه، ناسازگاری با جایگاه پیامبر(ص)، وجود اضطراب و اختلاف روایات ذیل یک سوره، مخدوش می باشند. در نهایت با فرض صحت این گزارش ها حداکثر می توان گفت اغلب ان ها اجتهاد و تطبیق راوی بر ایات قران می باشد.