Shahed University

A Comparative Study of the Illumination of Armenian Religious Texts of Isfahan with Illumination of Isfahan’s Quran in the Safavid era

Mohsen Marasy | Pooneh Ebrahimi Garakani

URL :   http://research.shahed.ac.ir/WSR/WebPages/Report/PaperView.aspx?PaperID=85763
Date :  2018/11/12
Publish in :    مطالعات تطبيقي هنر

Link :  http://mth.aui.ac.ir/article-1-1058-fa.html
Keywords :تذهيب، ارامنه ايران، جلفاي اصفهان، مکتب اصفهان، قران، انجيل

Abstract :
یرانیان و ارمنیان از گذشته تا امروز در کنار هم زیسته‌اند و بر زبان، فرهنگ و سنت‌های هم تاثیر گذاشته‌اند. در پی مهاجرت گروهی از ارامنه به اصفهان در دورۀ شاه‌ عباس قرن 11 ه.ق. / 17 م. و تاسیس کلیساها در جلفای اصفهان، نسخه‌هایی از متون مذهبی ارامنه شامل کتاب مقدس ارامنه، اناجیل و کتب دعا در اصفهان نگاشته شد. هم‌زمانی این جریان با سنت تزیینات قران در دوره صفویه در اصفهان و وجود برخی شباهت‌ها، موضوع این پژوهش را شکل داد. سوالات پژوهش عبارتند از این‌که؛ وجوه تشابه و تفاوت تذهیب‌های مکتب اصفهان و ارامنه اصفهان در دوره صفوی کدامند؟ تاثیرات متقابل بین هنر تذهیب ارمنی و تذهیب مکتب اصفهان چگونه بوده است؟ با توجه به ماهیت توصیفی_تحلیلی این پژوهش، به‌جمع‌اوری اطلاعات و بررسی انها از طریق منابع مکتوب و مشاهده اثار پرداخته ‌شده است. در این تحقیق، پس از بررسی نقوش تزیینی نسخ خطی ارمنیان و الگوهای ترکیب‌بندی انان، به‌بررسی اجمالی تذهیب دورۀ صفویه مکتب اصفهان پرداخته ‌شده و با مقایسۀ اثار ارمنیان پیش از مهاجرت به جلفا و پس ‌از ان، تاثیرات متقابل انها موردتحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که اگر چه تذهیب ارامنۀ جلفا نسبت به تذهیب نسخ ارامنه پیش از مهاجرت، ظرافت بیشتری دارند، ولی نقش‌مایه‌های انها بیشتر ریشه در تذهیب ارامنه و دین مسیحیت دارد تا نقوش اسلامی. به‌بیان‌دیگر می‌توان گفت که نقوش تزیینی اناجیل ارامنه در صورت و جزئیات تصویر، تا حدی از تذهیب مکتب اصفهان متاثر بوده‌اند، ولی در محتوا و کلیت نقش‌مایه‌ها، دنباله‌روی مکاتب گذشته­ هنر تذهیب ارمنی می­باشند. هم‌چنین با توجه به خصوصیات شاخص تذهیب‌های دورۀ صفویه در اصفهان، تاثیرپذیری تذهیب‌های قران‌ها از ارامنه در این دوره بعید به‌نظر میرسد.